Planowana obwodnica Miasta - wariant II

Szanowni Mieszkańcy,

Od wielu lat w naszym mieście toczy się dyskusja dotycząca starogardzkiej obwodnicy, a przede wszystkim jej przebiegu. Co prawda Spółka STAR-WiK nie jest stroną w tej sprawie, jednak rolą a wręcz misją Spółki jako przedsiębiorstwa wodociągowego jest stanie na straży jakości wody dostarczanej do mieszkańców. W związku z powyższym chcielibyśmy podzielić się naszymi spostrzeżeniami na temat Wariantu II trasy obwodnicy miasta Starogard Gdański.

Na wstępie warto wskazać, że przebieg trasy wg wariantu II prowadzi przez teren strefy ochrony pośredniej ujęcia wody ?Południe?. Teren ten podlega szczególnej ochronie, która powinna zapewniać długotrwałe funkcjonowanie ujęcia wody. Wzdłuż planowanej trasy obwodnicy Wariantu II znajduje się 7 studni głębinowych, czyli prawie 35% ujęcia. Budowa obwodnicy przez ten teren doprowadziłaby do likwidacji części studni, a także ograniczyłaby (lub nawet uniemożliwiła) dostęp do pozostałych. Działanie takie mogłoby zasadniczo wpłynąć na dostęp do istniejących zasobów wód podziemnych ograniczając tym samym funkcjonowanie ujęcia.

Obwodnicę miasta można poprowadzić w kilku wariantach, natomiast ujęcia wody lokalizuje się w miejscach nieprzypadkowych. Musi to być doskonały teren wodonośny do bezwzględnego zachowania. Dla ujęcia wody ?Południe? w Starogardzie Gdańskim, ustanowione zostały strefy ochronne bezpośrednia i pośrednia. Są to obszary wokół studni, dla których obowiązują liczne zakazy mające na celu ochronę zasobów wody i zachowanie rezerwy terenowej dla nowych odwiertów. Z lokalizacją ujęcia powiązana jest również infrastruktura wodociągowa o wielomilionowej wartości, składająca się z pompowni, stacji uzdatniania, zbiorników, kabli, układu magistral rur wodociągowych. Koszty wyboru nowej lokalizacji dla ujęcia wody wraz z ww. infrastrukturą byłyby ogromne z punktu widzenia nie tylko Spółki, Urzędu Miasta, ale przede wszystkim mieszkańców.

Sprawą budzącą niepokój Spółki, w kontekście ochrony ujęć wody pitnej, jest odprowadzanie wód opadowych z pasa drogowego do gruntu, wód podziemnych lub powierzchniowych.

Skażenie wody spływami wód deszczowych i roztopowych czy nawet wypadkami komunikacyjnymi może doprowadzić do nieodwracalnego skażenia wód gruntowych, a w dalszej kolejności wód głębinowych, co ma potwierdzenie w badaniach prowadzonych na przestrzeni ostatnich lat dotyczących wpływu m.in. wód opadowych i roztopowych z dróg i autostrad na jakość wód podziemnych.

W roku 2016 Przedsiębiorstwo STAR-WiK zleciło Państwowemu Instytutowi Geologicznemu Państwowemu Instytutowi Badawczemu ocenę podatności wód podziemnych na zagrożenia antropogeniczne w strefie ujęcia ?Południe? w Starogardzie. Ekspertyza wykazała, że budowa obwodnicy wg Wariantu II wpłynie negatywnie na funkcjonowanie ujęcia. Natomiast Wariant III nie koliduje z ujęciem ?Południe? i jego strefą ochronną.

W literaturze branżowej podejmowane są tematy dotyczące omawianego problemu. Przykładem jest czasopismo ?Technologia Wody?, w którym przedstawiono następujące stanowisko:

?Rozpatrując całoroczne odwodnienie dróg, należy mieć na uwadze, że roczne ładunki metali ciężkich i zawiesiny wprowadzane ze ściekami deszczowymi są porównywalne do tych wprowadzanych z oczyszczonymi ściekami komunalnymi, czego na terenie stref ochronnych ujęć wody aktualnie się nie dopuszcza. Co gorsza, gdy analizujemy te dane dotyczące jednego dnia czy jednej godziny odprowadzania ładunku zanieczyszczeń do odbiornika, to dochodzimy do wniosku, że w krótkim okresie czasu wraz ze ściekami deszczowymi zostanie odprowadzony wielokrotnie większy ładunek zanieczyszczeń, niż ze ściekami komunalnymi, np. w przypadku zawiesiny może to być nawet 50 razy więcej w ciągu godziny niż dla ścieków komunalnych, co może implikować bardzo negatywne skutki dla ujęcia wody.

W efekcie zwiewania zanieczyszczeń z dróg w pasie o szerokości 150 m zaznacza się strefowość z wyraźną kumulacją związków ołowiu w odległości do 25-50 m od drogi,
co wskazuje na frakcjonowanie cząsteczek zawierających związki ołowiu zwiewane podczas ruchu samochodów. Rodzaj gleb wyraźnie wpływa na rozkład przestrzenny pozostałych zanieczyszczeń. Gleby w pobliżu dróg mogą też ulegać zasoleniu na skutek zwiewania drobnych frakcji NaCl.

Cząsteczki WWA, chlorki oraz związki ołowiu z łatwością pokonują barierę ochrony wód warstwami nieprzepuszczalnymi skażając wody głębinowe.

Odprowadzenie wód opadowych do gruntu nie powinno w sposób ani chwilowy ani trwały ograniczać klasy jakości wody w ustanowionej strefie ochronnej (poza parametrami geogenicznymi, takimi jak np. żelazo i mangan dla studni), tymczasem już udokumentowane są przypadki trwałego pogorszenia jakości wody do klasy V (pozaklasowe) z uwagi na ilość np. chlorków.? Technologia Wody nr 2/2020

Mając na uwadze ogólnoświatową politykę dotyczącą ochrony zasobów wodnych, powinniśmy z ogromną odpowiedzialnością podchodzić do ochrony studni i ujęć funkcjonujących na terenie naszego miasta.