Ścieki

Pierwszą, mechaniczną oczyszczalnię ścieków dla miasta Starogard Gdański wybudowano w zakolu Wierzycy pod koniec roku 1982. Miała ona niewielką sprawność, działała jedynie jako separator zanieczyszczeń stałych. Większe zanieczyszczenia zatrzymywały się na metalowych kratach, piasek zatrzymywany był w piaskownikach a zanieczyszczenia biologiczne płynęły dalej. Oczyszczalnia była w stanie przyjąć około 16 tys. m³ ścieków na dobę. Po oczyszczeniu cieczy z zanieczyszczeń stałych, ścieki trafiały do rzeki Wierzycy. Stopień redukcji zanieczyszczeń nie przekraczał 30%.

Decyzja o modernizacji oczyszczalni zapadła w listopadzie 1992 r.

Oficjalne otwarcie oczyszczalni ścieków, rozbudowanej o część biologiczną, nastąpiło 15 września 1998 r.

Oczyszczalnia ścieków jest obecnie ciągiem obiektów i urządzeń technologicznych, służących do mechaniczno-biologicznego usuwania zanieczyszczeń ze ścieków bytowo gospodarczych i przemysłowych z terenu miasta i częściowo z terenu gminy Starogard Gdański.

Na mechaniczny ciąg technologiczny składają się kraty schodkowe i piaskowniki poziomo-wirowe, gdzie wstępnie usuwane są wszystkie grubsze zanieczyszczenia, jak też piasek pochodzący z ulic i terenów utwardzonych.

Ciąg biologiczny oczyszczania stanowią wielofunkcyjne reaktory biologiczne, gdzie przy zachowaniu odpowiednich warunków beztlenowych, tlenowych bądź anoksycznych zachodzi proces usuwania związków węgla, azotu i fosforu.

Praca oczyszczalni jest monitorowana i odbywa się na podstawie aktualnie uzyskanego pozwolenia wodnoprawnego z dnia 17 lipca 2015 r. na zrzut ścieków oczyszczonych do rzeki Wierzycy, które jest określone następującymi parametrami:

• przepływ maksymalny dobowy ? 19 200 m³/d,
• przepływ średni dobowy ? 16 000 m³/d,
• przepływ maksymalny godzinowy ? 2 500 m³/godz.,
• BZT5 ?15 mg/l,
• ChZT ?125 mg/l,
• zawiesiny ?35 mg/l,
• azot ogólny ?15 mg/l,
• fosfor ogólny ?2 mg/l,
• węglowodory ropopochodne ? 15 mg/l.

Maksymalne obciążenie miejskiej oczyszczalni ścieków wynosi 70 000 RLM.

Proces oczyszczania

Ścieki po oczyszczeniu mechanicznym na kratach schodkowych i piaskownikach rozdzielane są na dwie strugi i trafiają na bloki oczyszczania biologicznego. Cała ilość ścieków oczyszczonych mechanicznie trafia do dwóch wielofunkcyjnych reaktorów biologicznych, w których zachodzi proces biologicznego usuwania związków węgla, azotu i fosforu.

Każdy z reaktorów składa się z trzech sekcji, w których panują różne warunki niezbędne do przebiegu procesu oczyszczania:

• komory beztlenowe (defosfatacja)
• komory niedotlenione (denitryfikacja)
• komora tlenowa (nitryfikacja).

Ścieki trafiające do reaktora wpływają najpierw do komory rozdziału, do której również trafia osad biologiczny zawracany zwany "recyrkulatem". Zawiesina osadu recyrkulowanego wymieszana w komorze rozdziału ze ściekami surowymi (oczyszczonymi z grubszych zanieczyszczeń mechanicznych na kratach schodkowych i piaskownikach) wpływa do komory defosfatacji, gdzie w wyniku szoku, jaki następuje w warunkach beztlenowych przy dużej podaży węgla, osad czynny uwalnia z komórek fosfor. Pozbawiony fosforu osad wbuduje go ponownie w swe komórki w komorze nitryfikacji, czyli w warunkach tlenowych, lecz na skutek doznanego szoku ilość wbudowanego fosforu jest dużo większa od uwolnionego. Proces ten odbywa się tylko w warunkach beztlenowych. Dlatego w komorze tej oprócz tlenu rozpuszczonego nie mogą być dostępne również inne jego źródła jak azotany zawarte w ściekach, które mogą być tłoczone wraz z osadem recyrkulowanym z osadników wtórnych. Z komory defosfatacji osad wymieszany ze ściekami przepływa do komory denitryfikacji, czyli komory niedotlenionej. W tej komorze w warunkach niedotlenienia osad wykorzystuje do swych życiowych funkcji tlen pobierany z azotanów zawartych w ściekach zawracanych z komory nitryfikacji. W wyniku tego procesu azotany redukowane są one do azotu gazowego, który ulatuje do atmosfery. W komorze tej następuje także częściowe usunięcie związków węgla ze ścieków. Proces ten przebiega prawidłowo, gdy ilość tlenu rozpuszczonego w komorze denitryfikacji nie przekracza 0,5 g O₂/m³.W komorach beztlenowej i niedotlenionych osad czynny utrzymywany jest w zawiesinie za pomocą mieszadeł. Z komór denitryfikacji zawiesina osadu czynnego w ściekach przepływa do komory napowietrzania, gdzie następuje pełne biologiczne oczyszczenie ścieków w oparciu o procesy życiowe biocenozy oczyszczającej (nisko obciążony osad czynny). W komorach tlenowych uzyskuje się eliminację zawartych jeszcze w ściekach zanieczyszczeń węglowych. W komorze tej odbywa się oprócz usuwania związków węgla, proces utlenienia związków azotu do azotanów i azotynów, czyli nitryfikacja. Proces utlenienia związków azotu zachodzi w warunkach, gdy ilość tlenu rozpuszczonego wynosi powyżej 2 g/m³.

Zawiesina osadu czynnego w ściekach oczyszczonych z końca komory nitryfikacji odpływa przez próg przelewowy do osadników wtórnych. W osadnikach następuje oddzielenie osadu czynnego od ścieków oczyszczonych - proces sedymentacji.

Ścieki oczyszczone odprowadzane są korytem przelewowym do kanału odpływowego, którym poprzez przepływomierz odpływają wylotem do rzeki Wierzyca.

Codzienny przyrost osadu, czyli jego nadmiar odprowadzony jest do zbiornika osadu nadmiernego celem jego uśrednienia, odwodnienia (zagęszczenia) i następnie odwodnienia na prasie taśmowej w stacji odwadniania osadu do zawartości ok. 18% suchej masy.

Odciek z prasy i wody nadosadowe ze zbiornika osadu nadmiernego zawracane są do oczyszczenia w reaktorze biologicznym.