Historia
Średniowieczni mieszkańcy Starogardu czerpali wodę wprost z rzeki Wierzycy lub z przydomowych studni. Pierwszy wodociąg dla Starogardu został zaprojektowany prawdopodobnie przez Mikołaja Kopernika, który odwiedzał mieszkającą w Starogardzie siostrę. Wodę pitną doprowadzano do niektórych dzielnic miasta drewnianymi rurami. Zachowany z 1634 roku Wilkierz Miasta Starogard regulował sprawy z zakresu publicznych wodociągów, np.:
art. 10: Nikt nie powinien nawozu i różnorakich śmieci albo gruzu rzucać, względnie sypać do studni lub rynsztoków w mieście. Kto zaś na tym przechwycony będzie, winien zapłacić 2 grzywny.
art. 11: Odkopane jednak rury prowadzące wodę mają być naprawiane przez miasto.
art. 28: W fosie miejskiej nie wolno moczyć lnu czy konopi, ani też wpuszczać żadnych przedmiotów, czy bielić płótno. Nie wolno też wpędzać tam we dnie lub w nocy bydła i koni, ani ich tam poić pod czcigodną karą 30 groszy.
art.32: Kto zostanie wybrany przez czcigodną radę na naczelnika studzien, nie powinien się temu sprzeciwiać pod utratą swych obywatelskich wolności i prawa.
(źródło: Józef Milewski - publikacje na temat historii Starogardu)
W celu zaopatrzenia w wodę dalszych rejonów miasta w latach 1898-1900 rozpoczął się proces lewarowego ujmowania powierzchniowej warstwy wody w zakolu rzeki Wierzycy. W 1900 roku wraz z budową gazowni miejskiej rozpoczęto także budowę wodociągów. Ujmowanie wody prowadzone było przy użyciu studni odwierconych na głębokości od 10 do 22 m. Woda płynęła z nich poprzez system filtrów żwirowych do zbiornika przy gazowni, gdzie w osobnym budynku znajdowały się dwie pompy, tłoczące wodę już oczyszczoną do sieci miejskiej.
(źródło: Jan Bucholc, Andrzej Szklarski - Królewskie Miasto Starogard)
Przed II wojną światową Starogard Gdański posiadał sieć wodociągową doprowadzającą wodę do 590 odbiorców. W latach 1941-1943 okupanci niemieccy, wykorzystując siłę roboczą jeńców wojennych, wybudowali studnię głębinową o głębokości 75 m i rozbudowali sieć wodociągową o około 10 km. Po zakończeniu wojny okupanci, opuszczając Starogard, zniszczyli większość urządzeń wodno-kanalizacyjnych, a także dokumentację techniczną sieci.
Po wojnie, 31 lipca 1945 roku, powstało przedsiębiorstwo "Gazownia i Wodociągi Miejskie". Wspólne biuro starogardzkich wodociągów, gazowni i elektrowni znajdowało się przy ul. Sokołów, obecnie ul. Wł. Jagiełły 32. W skład przedsiębiorstwa wchodziły budynek maszyn i aparatów wodociągowych, stacja pomp i wieża ciśnień oraz dwa zbiorniki gazowe i budynek administracyjny.
W celu sprostania potrzebom zaopatrzenia miasta w wodę przystąpiono do odtwarzania dokumentacji, naprawy urządzeń wodociągowych i remontów sieci wod-kan. W roku 1949, zapoczątkowano zwiększenie ilości otworów studziennych do głębokości przekraczającej 50 m, ujmując tym samym "eemską" warstwę wodonośną.
Kolejne lata istnienia starogardzkich wodociągów to okresy przekształceń strukturalnych i organizacyjnych, w których odchodziło się od struktury wielobranżowej na rzecz jednolitej jednostki organizacyjnej.
W latach 1951-1971 wodociągi starogardzkie były jednostką Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej. Nastąpił dynamiczny przyrost sieci wodociągowej, modernizacja stacji pomp i urządzeń oraz rozpoczęto budowę kolektorów burzowych i kanalizacyjnych. Wybudowano kolejne studnie głębinowe. Łącznie w latach 1949-1988 wykonano 20 otworów rozpoznawczych i studziennych.
Kolejne zmiany organizacyjne nastąpiły 1 lipca 1971 r. Starogardzkie wodociągi weszły w skład Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej PGKiM z siedzibą przy ul. Owidzkiej.
W 1973 r. powstał Centralny Wodociąg Żuławski z siedzibą w Gdańsku, który swoim zasięgiem terytorialnym obejmował województwa gdańskie i elbląskie. Wodociągi starogardzkie stały się oddziałem Centralnego Wodociągu Żuławskiego pod nazwą Zakład Eksploatacji Starogard.
W latach 1975-1980 wodociągi stały się jednostką przedsiębiorstwa Wojewódzkich Wodociągów i Kanalizacji pod nazwą Rejon Starogard Gdański.
W Starogardzie rozbudowano i zmodernizowano ujęcie wody WIERZYCA. W 1979 r. przekazano do eksploatacji nowe ujęcie wody POŁUDNIE wraz z bazą administracyjno-techniczną przy ul. Lubichowskiej 128.
W roku 1980 na terenie Hydroforni Centralnej przy ul. Żwirki i Wigury przekazano do użytku zbiornik retencyjny o poj. 3 tys. m3 wody.
W latach 1981-1991 starogardzkie wodociągi administrowane były przez Okręgowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Gdańsku pod nazwą Zakład Eksploatacji Starogard Gdański.
W 1984 roku przekazano do użytku położoną na obrzeżach miasta mechaniczną oczyszczalnię ścieków, na bazie której powstała w latach 1995-1998 oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna. W 1993 r. na terenie Hydroforni Centralnej wybudowano drugi zbiornik retencyjny o obj. 5 tys. m3 wody.
Od 2 listopada 1991 r., na podstawie decyzji Zarządu Miejskiego w Starogardzie Gdańskim, wodociągi starogardzkie eksploatowane są przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji STAR-WIK Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Lubichowskiej 128.
Od dnia powstania spółki PWiK STAR-WIK do kwietnia 1997 r. dyrektorem przedsiębiorstwa był Janusz Urban, od kwietnia 1997 r. do lipca 2015 r. funkcję dyrektora pełnił Stefan Rajkowski, od lipca 2015 r. do grudnia 2024 r. Joanna Myślińska, a od stycznia 2025 r. przedsiębiorstwem zarządza Ewa Sommerfeld.
Przedmiotem działalności Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji STAR-WIK Spółka z o.o. jest wydobycie, uzdatnianie i dostarczenie wody odbiorcom oraz odprowadzenie i oczyszczenie ścieków dostarczonych od gospodarstw domowych, podmiotów gospodarczych, obiektów użyteczności publicznej i in. Przedsiębiorstwo swoim zasięgiem usługowym obejmuje miasto i częściowo gminę Starogard Gdański.
